Tuesday, May 17, 2011

Шинэ төрсөн нярайн арчилгаа

За ийм сүртэй гарчигийн дор мэддэг, сонссон, мэдэмхийрэх юмнуудаа бурж гарнаа гсссс.

1. Хооллолт
Өлссөн үед нь хооллоно. Гэхдээ өдөрт хэдэн удаа хооллож байна гэдгийг нь байнга тоолж байх хэрэгтэй. Хүүхдийг ер нь бол өдөрт 8-12 удаа хооллодог. Нярай хүүхэд хоол идэхгүйгээр 5-с дээш цаг болж болохгүй гэж эмнэлэгээс гарахаас өмнөx хичээл дээр зааж байсан. Хэрвээ хүүхэд чинь сэрэхгүй байвал живхийг нь солих унтаж байгаа байрлалыг нь өөрчлөх гэх мэтээр сэрмэглүүлээд хөхүүлэх хэрэгтэй. Хэрвээ угждаг бол сүүний халуун хүйтэнийг их сайн тохируулахгүй бол бага зэрэг халууныг их мэдэрдэг дороо өтгөн нь хатаад эхэлдэг юм билээ. халуун эсэхийг нь үзэхдээ гарын дотор талын зөөлөн арисан дээрээ дусаана. бүлээхэн мэдрэгдвэл бага зэрэг халуун сэрүүхэн мэдрэгдвэл бага зэрэг хүйтэн, харин дусаасан нь мэдрэгдэхгүй, дараа нь нойтон дусал нь хатахдаа сэнгэнэвэл яг өгөхөд болно гэж үзнэ. ( Ихэнх ээжүүд мэддэг л байх. Гэхдээ мэддэггүй ээж болох гэж байгаа ч юм уу над шиг анх ээж болохдоо юу ч мэдэхгүй байсан ээжүүдэд зориулж деталчилж бичлээ). Бас сүүг хэзээ ч micriwave-нд халааж болохгүй. (эмнэлэгээс явуулдаг сургалт) сүүнд халуун цэг (махчлан орчуулав) үлддэг учраас сэгсэрсэн ч мэдэгдэхгүй таны хүүхдийн хэлийг түлэх аюултай. Харин саванд ус хийж печьнд халаагаад дараа нь угжаа уутанд хийж дурж халаавал амар байдаг. (хувийн туршлага) Угжихдаа хүүхдээ дээш нь харуулаад угжвал хахах нь их байдаг. Харин хажуу тийш харуулж бага зэрэг хазайлгаж угжвал сүү хүүхдийн хоолой руу биш завьж руу чиглэснээр хахах нь бага байна. Угжаа хөхөж байгаа хүүхэд хахвал угжийг нь шууд суга татаад авч болохгүй. (хувийн туршлага) Учир нь хүүхэд угжийг зуусан байдаг учир татаж авах үед хүүхдийн ам руу тодорхой хэмжээний сүү нэмэгдэж цацагдсанаар хүүхэд хахаж цацаж байсан бол бүүр хүнд байдалд орно. Харин хахаж байгаа хүүхдээ гялс угжтай нь цуг доош н эргүүлээд угжны толгой хоосон буюу угжийг сугалж авахд ам руу сүү нэмэгдэж гоожхооргүй болсон үед амнаас нь сугалд авна. Тэгээд хахаж байгаа хүүхдээ доош нь харуулж нуруун дээр нь цохиж өгөх хэрэгтэй. Би охиноо хооллохдоо хөхний саасан сүүн дээрээ сүүний тэжээллэг нэмэгдүүлдэг formula хийж угждаг юм. Дутуу төрсөн болохоор жирийн хөхний сүүг баяжуулж өгөх хэрэгтэй гэсэн эмчийн заавар. Ер нь хөхний сүүг дунджаар 20 калоритой гэж үздэг, хүүхдийн өсөлт хөгжилтөөс хамаараад сүүг нь баяжуулж өгч болдог юм билээ. 22, 24, 27 калори гэх мэт. (за баахан эрээвэр хураавар юм нийлүүлээд явж өглөө.) Өөр сонирхсон зүйл байвал асуугаарай би мэдвэл хариулна. :)


Энэ миний сүүн дээрээ нэмж баяжуулдаг formula.
Similac NeoSure Infant Formula Powder in Best Price

Гэснээс угжаад заавал гэхрүүлж байгаарай. тэгэхгүй бол гулгина. Монголд эмнэлэгт лав яаж хэхрүүлэхийг зааж байгаагүй. Би 5 хоносон. Хэзээ хойно эгч ирж зааж өгсөн. Тэр болтол хөхүүлээд гулгихаар нь арччаал байдаг байсан. :) яаж гэхрүүлэхийг мэдэхгүй мэдмээр байвал коммэнт үлдээгээрэй. энд бичхээр хэтэрхий урт болкээд байна.

2. Усанд оруулах
Анх монголд бхдаа том хүүгээ өдөр болгон жилмуусний хандтай усанд оруулдаг байв. шөлөнд хар цайнд шар сүүнд гэх мэт сайн гэсэн болгонд оруулж үзсэн. :) Гол нь манай хүү түнхний мултралтай дөрөөвч зүүдэг байв. Тэгээд энд бас өдөр болгон оруулах байх гэж бодсон. эмч нь:
-тэгэх шаардлагагүй. хүүхдийн арьс нь гадаад орчноос элдэв нянгаас хамгаалах зүйл ялгаруулдаг. өдөр болгон усанд оруулахаар тэр нь байхгүй болно. тиймээс долоо хоногт 2 удаа хангалттай. Гэхдээ өөрөө хүсвэл оруулж болно гэж байна.
Гол нь миний хэлэх гэсэн нэг зүйл cradle cap гэж нэг юм байна. Нярай хүүхдийн толгойноос хаг шиг юм унаад л хуулраад л байдаг даа. Тэрийг юу гэдэг билээ? Тэр юмийг яж арилгахав гэдгийг ярих гээд л мунгинаад байна би. :)
хүүхдийхээ толгойд чийгшуулэгч тос турхээд малгай өмсгөөд хэсэг болгоно. Тэгээд усанд оруулахдаа шёткаар үрээд (мэдээж зөөлөн) угаахаар их сайхан цэвэрхэн болно. (хувийн T)Infant cradle cap Soft... энэ их сайн шётка

Бас чихний ар хүзүүг нь байнга шалгаж байхгүй бол шөнө унтаад сэрэхдээ л арьс нь нураад босоод ирнэ. Мөн хүүхдийн нүүрийг угаахдаа цэвэрхэн жижигхэн марьлаар нудийг нь арчина нэг нүдийг нь арчсан бол нөгөө нүдийг нь арчиж болохгүй. Халдвар аваад нуухтана. Марьлаа нэг хэрэглээд хаясан дээр. Ер нь хүүхдийн нүд халдвар авахдаа амархан болохоор янз бүрийн юм оруулах. нуухыг нь гараараа болон янз бүрийн юмаар авах зэрэг болгоомжгүй хандаж болохгүй. Хүүхдийг усанд оруулахдаа тэмператүрыг нь хүн бүр шалгаж чадах л байлгүй. гэхдээ тохойгоо дүрээд үзээрэй. бас янз бүрийн халуун шалгадаг тоглоомнууд байна. Тэд нар их зугээр. Гэхдээ Фаранхэйт-ийн тэмператүраар 101-102 байна. Мөн хүүхдийг анх усанд дүрэхдээ даавуугаар ороогоод нэг гараараа бариад даавууг нь усанд дүрж хүүхдийг даарахаас сэргийлж байвал хүүхэд тань тавгүйтэж уйлахгүй мөн даарах вий гэж санаа зовохгүй амар байдаг. Хүүхдийг хучсан даавууг байн байн усанд нь дүрж дулааныг нь алдагдуулахгүй байх хэрэгтэй. Мөн хүүхдийн ванны ёроолд алчуур тавиж өгвөл хүүхэд гулсахгүй бас нуруу бөгсөнд нь тухтай байдаг. (хувийн туршлагаас) Мөн хүүхэд чинь усанд орохдоо айж тавгүйтдэг бол хөлийг нь ванны нэг талд тулж болохоор ойрхон байлгаж хүүхдэд усан дотор жингуйдэх мэдрэмжийг нь арилгахад тустай. Энэ нь ялангуяа ганцаараа хүүхдээ усанд оруулж байгаа үед их хэрэг болдог.
http://bathluve.com/images/baby-animation-new.gif



3. унтуулах
SIDS гэж сонссон л байлгүй. Нярай хүүхдийн гэнэтийн үхэл. Энэний нэг том хучин зүйл гэх үү, үүсгэгч гэж үү, зуйл бол хүүхдийн унтах, хөхүүлэх, тэврэх үеийн буруу байрлалууд байдаг. Хүүхдийг хэзээ ч доош нь харуулж унтуулж болохгүй. хүүхэд доошоо хараад уйлж байгаад ч юм уу эсвэл унтаж байгаад бутэх аюултай. Мөн хүүхдийн орыг хэт зөөлөн байлгаж болохгүй. Хүүхэд арай том эргэж хөдөлдөг болсон үедээ хөрвөөгөөд доошоо хараад зөөлөн орондоо шигдээд бутэж үхэх тохиолдол зөндөө гардаг гэнэ лээ. Эмнэлэгийн хичээлд сууж байхад зөндөө тийм хүмүүсийн ярилцлага видеогоор гаргадаг юм. хэцүү. Бас хөхүүлж байхдаа хөхөөрөө битүүлээд бутээх тохиолдол зөндөө гарна (ялангуяа шөнө, ээж нь ядраад хажуудаа хүүхдээ аваад хөхүүлээд унтах тохиолдол мглд зөндөө байдаг даа. Бас шөнө хөхүүлж байхдаа үүрэглээд толгой дохих хугацаа л хожимдсон байх болно.) тиймээс шөнө орондоо битгий хөхүүл, өөртөө итгэлтэй байсан ч хүүхэд хөхүүлж байхад бие амраад нээх сайхан болдог доо. тэр үед хүн өөрийн эрхгүй дохиж эхэлдэг юм. бас хүүхдийн оронд янз бүрийн тоглоом орооцолдоод боогдчихоор янз бүрийн юм байж болохгүй. Тэрийг анхаараарай. Shaken baby syndrome гэж сонсож байсан уу. Хүүхдийг сэгсэрснээс тархины гэмтэл авч үхэлд хүргэж болно, хараагүй болж болно. янз бүрийн чадвараа алдаж болно. Зарим хүүхэд багадаа их уйлдаг. энэ үед нь эцэг эхчүүд яахаа мэдэхээ байж өөрийн мэдэлгүй хүүхдээ сэгсэрнэ. Бидэнд сэгсрэх нь бага юм шиг санагдах боловч бяцxан нярайд бол маш хүчтэй мэдрэгдэнэ. (эмнэлэгийн хичээл дээр үзсэнээ махчлан орчуулав) Ер нь би бол хүүхдээ бүүвэйлж бага зэрэг сэгсэрсэн ч биенээсээ салгадаггүй.

4.Хумс
Нярай хүүхдийн хумс маш хурдан ургана, тэгээд хариугүй зөөлхөн. Гэхдээ хумс н; ургалаа гээд бээлий өмсгөөд унтуулж болохгүй. Хүүхэд гараа нуурэндээ хургэж тайвширдаг. гарыг нь боогоод өлгийдөхөөр авахаар их тэмцэлддэг дээ. Гараа нүүрэндээ хүргэхгүй бол хүүхдийн хувьд хэлгүй болсонтой адил. Сүүгээ уугаад угжаа түлхдэг дээ. Тэр нь гараараа үгүй болсон гэдгээ хэлж байна гэсэн үг. (нярайн сувилагчийн зөвлөгөө) Тэгэхээр гарынх нь хумсыг сайхан хайчилж аваад, хуурайгаар хуурайдаад, хурууных нь үзүүрт вазелин турхээд л болоо. Хүүхэд нүүрээ яаж ч үрсэн вазелиндсан хумс маажиж шалбалахгүй. (хувийн зөвлөгөө) Ийм амархан. (найзуудын хүүхдүүдийн нярайн зураг үзэж байтал хүүхэддээ бээлий өмсгөсөн байлаа. Гайхаад асуутал дандаа өмсгөдөг тэгэхгүй бол нүүрээ ураад гэж тайлбарлана лээ. Тэгээд энд тийм хүн байвал энэ зөвлөгөөг туршаад үзээрэй гэж хэлье.

5. Хамар цэвэрлэх
Монголд байхдаа том хүүхдийхээ хамрыг энүүгээр цэвэрлэдэг байлаа.
Cotton tipped applicators
Харин одоо энийг хэрэглэдэг болсон.
nose sucker
Эхлээд нярайн хамранд энийг дусаана. Нус нь их амархан зөөлөрнө.
Ballard Unit Dose Saline 0.9% Sodium Chloride Solution, 15mL Vial, 144/cs

Тэгээд зөөлөлснийхөө дараа хамрыг нь нэг нэгээр нь соруулна. Соруулаад буцаагаад шахахдаа нүүхдийхээ нүүрнээс хол барих хэрэгтэй. Би бол сальфетка руу шахдаг юм. тэгэхгүй бол шахахад юу ч гарж ирж мэднэ. 3-5 удаа соруулахад бол хамар бүрэн цэвэрлэгдэнэ. Бас ханиад хүрсэн үед үнэхээр сайн гүн цэвэрлэнэ. Манай охин хэд хоногийн өмнө хамар амь нь бөглөчих гээд ханиад хүрсэн байсан юм шиг байгаа юм. тэр үедээ өөрөө ханиалгаж чадахгүй, энүүгээр л соруулж цэвэрлэж байлаа. Цэвэрлэсэний дараа их сайхан онгойдог юм шиг байгаа юм. Сайн унтана.
Хэрэглэж дуусаад мэдээж цэвэрлэхээ мартав аа.
За тэгээд урт удаан нуршуу ч байж болох зөвлөгөө маань үүгээр өндөрлөж байна. Санаанд орсоноо бичлээ. :)

12 comments:

  1. Odoo minii 3 dahi huuhed turnu. Hediigeer uuriiguuu hangalttai turshlagatai gej boddog ch chinii bichsen zuvlulguuniidees medej avah zuil zunduu baina. Bayarlalaa

    ReplyDelete
  2. sain bna u? huu chin tunhnii multratai doroovch zuudeg bsan yum u? heden jilin omno ve? odoo zgr uu? manai ohin oi 6 sartai 3 sarii omno so d hagalgaand orchood irsen yum. odo gipsee avch bgaan. yamar archilgaa yamar em beldmel hereglej bsan be? so emch tei ni mail eer haritsdag bolovch em tan uh hereggui geh yum. neg tiim ulamjlalt arga en ter bdag bolvuu? zovolgoo ogch tuslaach..plz

    ReplyDelete
  3. @Zaya bayarlalaa. eruul enhiig husie.
    @tuyA Archilgaanii huvid massage ih hiideg baisan udur bur usand oruulsnii daraa massage hiine, gehdee neg ch em ugch baigaagui. USA emch hereggui l gsn. MGL-d bol ter uyed Pantoshka ch bil uu orosiin neg suljeenii emiig ugdug bsiin. gehdee ter neeh hereggui dee. Emch chini zugeer em uguh hereggui bolj baina l gevel sanaa buu zov doo. minii huvid ulamjlalt arga ene ter medehgui ee. uuchlaarai. tiim yum sonsoj ch baigaaguin bn.

    ReplyDelete
  4. Hi bi shine eej bgama huu maani odoo 14 honogtoi hamar ni bitured hovongor tseverled nemer alga iim sordog ym muu gd bdag zuger bn u? Bi ug ni amara sordog ym avsan l da gehde ashiglahad evguin bn le bas ugjahad ooriin chini hohnii suu tatrahgui bn u? Mini hohni tolgoi hagartsan negige hohuled nogoho saaj bga humus suu chin tatrad tom jijig hohtei bolno geh ym yahu zovlooch pls

    ReplyDelete
  5. Sain uu Zaya. shine eej bolsond bayar hurgiye. Bi bol anh huuhdee turuhud l hereglej ehelsen USA-d emnelegt yaj hereglehiig n zaaj ugdug yum. Tegeheer muu bish baih. Gehdee chadahguidee ch yum uu heterhii gun hiichvel muu baij magadgui yumaa. Bas buur nariihan guurstai n baidag yum. Ter n buur sain. Gehdee bi eniig heregleed surtsan bolohoor solih bodol bhgui l bn. Bi odoo bol hohuul bish manai ohin oi 2 sartai bolson, minii suu shirgesen. Gehdee ugjij baihdaa bi ohinoo hohuuleed hohond uldsen suugee avtomat suu saagchaar saagaad daraa n ohindoo neg eeljind n suugeeree ugjdag baisan. ohinoo yag 7 sar hurtel yamar ch formula hereglelgui suugeeree hoolloson. minii huvid yag tsagtaa saadag baisan bolohoor suu tatarch yanz bur boloogui. miniih bas hohnii tolgoi hagarch baisan. tos turheed baga zereg gaigui bolohoor n eeljilj hohuulj baival tom jijig bolohgui. bas breast shield gd huhnii tovch hagarahaas hamgaaldag hiimel huhnii tolgoi baidag yum. bi teriig ih heregledeg baisan. minii huhnii tolgoi jijighen baisan bolohoor ehnii uyed manai ohind amlahad hetsuu baisan baih. yer n huhnii tolgoi hagarah tom shaltgaan n buruu amluulsanaas huuhed n zuvhun huhniih n tolgoig huhuud baival amarhan hagardag. sain amluulj surval ayandaa zugeer bolnoo. huhnii hagarsand bas sain tos baidag yum bi medela iin huhnii tos heregledeg baisan. turhsen uyed huuhed huhsun ch zugeer tos. minii zuvluguu bol hagarsan huhniihuu tolgoig hurdan edgeeh arga hemjee avaad, zuv huhuulj suraarai. tgd eeljilj hohuuleed baival tom jijig bolohgui ee amjilt.

    ReplyDelete
    Replies
    1. mash ih bayarlalaa, 7 honogiin omno minii hagarsan hoh haluu shataad chas chas geed bsiin, tgd ter uydee huiten jin taviad gaigui bolson ym. tegsen ochigdor manaid irsen hun minii hohiig zangirsan bn gelee. daanch saahaar ym garahgui bsan ym. bi philips aventiin gar saagchaar saaj bgaa, uugeer saaj bhad zaaval hohuuleh ystoi yu? tanii hoh zangirch bsan uu? yaval deer ve. minii hohnii tolgoi barag l bhgui bolhoor huugee dandaa dutuu amluulj huu maani ch oligtoi hohoj chaddaggui untaad ogdog bsan ym bile. bas ugjaar hoollohod neg udaadaa heden grammiig ogdog ym boloo? ogood bhaar ideed l baih l ym guligaad l ideed bh ym.

      Delete
    2. zangirsan huhun deer haluun jin taviad sain saana, tegeed suu n garaad arai deer bolohoor huiten jin tavidag yum bilee. bi bas ohinoo jaahan baihad haluuraad huh mini zangiraad hetsuu baidald orj baisan. Ter uyed emnelegt huhuuleh, yer n l huuhdiin hoolloltoor mergeshsen suvilagch baisan yum. ter hun haluun jin taviad, massage hiigeed avtomat saagchaar saa gd, tegeed duussanii daraa tsev huiten jin taviad 2-3 udaa tegeed zugeer bolson. bas yamar ch tohioldold huh hagaldaggui gesen shuu. tegeed zugeer bolohgui bol em uudag namaig haanaas hagaldag gej sonsvoo geed l bsn. bas huhnii tolgoi hohuuleed baihaar garaad irdeg yumaa. buur bolohgui bol huhnii breast shield avaad zuuchih ter ih sain bdiin. bi huuhdee baga baihad teriig heregledeg baij baigaad tom bolood sain huhdug bolson uyed n shuud hohuulj baisan. er n huhuuruu hohuuleh saagchaar saagaad ugjih 2 iin yalgaa n hohuuruu huuhed arai baga iddeg yum shig baigaan. saaagaad ugjsan huuhed arai l ih iddeg yum shig sanagdsan. huuhdiinhee jingees shaltgaalaad gramm-iig n tohiruuldag yum bilee. bi anh 120 gr ehleed baga bagaar nemseer baigaad odoo manai ohin 230- orchim x2 udaa uudag udurtuu. bas huuhdiin udurt uuj bh yostoi shingenii husnegt gj baidag sanagdaj baina. bi deer uyed (jiliin umnu bha) harj baisan. chi haigaad uzvel oldoh bhaa. huuhdee iduulcheed hehruuleerei tegehgui bol yaj ch idsen zaaval gulgina. za halit net orood yaaruu sandruu bichlee. amjilt busgui mini :)

      Delete
  6. hi huuhdiin suuni talaar asuuh gesiima neo sure ged bga similacin svv zagasnii tos amttai yum bnle manai ohin eroosoo uuhgvi yuma oorinhoo svvnd hamt nairulj ogdog yumu te wakadogin svv huma ged l ogsn eroso uuhgvi yuma gediiged uilad bi ooroo hohooroo l do gehde 2h huuhed bolhoor svv muutai tejel ni muuddag yum blgvi ohin maani jin bagatai l da emch svv nemelter og gesen yum l da

    ReplyDelete
  7. Sain b uu yaj hehryyldeg tyrshlagaasaa hywaaltsaach

    ReplyDelete
  8. Sain bnu.Hohooroo hohuulsnii daraa ch hehruulj boloh uu.Ta bidend yaj hehruuldeg talaar zaaj ogooch.Manai huu ih gulgiad bh yumaa.

    ReplyDelete
  9. Huhuulseniihee daraa zuun murun deeree bosgoj tolgoig ne gadagsh chigluulsen mayagaar biyeteigee naalduulan tawina. Tegwel sain hehruuldeg.manai ohin ih zogsooh yumaa. Eh uuswer ne yu bhin bas yaj teriig ne boliulah we?

    ReplyDelete
  10. Sain uu yaaj hehruuldeg vee Zaagaad uguuch? :)

    ReplyDelete